معیارهای خانواده نمونه از منظر اسلام
۱) اصالت خانوادگی
اولیـن ویـژگـی خـانـواده بـرتـر در اسـلام ، اصـالت خـانـوادگـی و اصل و نسب پاکیزه است . اصلاب ارزشمند پدران و دامن‌های مطهر و پاک مادران که به هیچ گـونـه پـلیـدی آلوده نشده اند، چنان که در زیارتنامه امام حسین (ع ) می خوانیم : ((اَشهَدُ اَنَّکَ کُنتَ می دهم که تو از گوهرهای پاک و از ارحام مطهری . جاهلیت به ناپاکیهایش شما را آلوده نساخت و لباسهای ناپاک خود را براندام شما نپوشاند. ایـن ویـژگـی آنچنان مهم است که امام حسین (ع ) در جریان نهضت کربلا و دست بیعت ندادن با یزید به آن استفاده می کند و من با یزید بیعت کنم ، بلکه دامن‌های پاک و منزهی که من در آن پرورش یافته ام به من چنین اجازه ای نمی دهند.
امـام عـلی (ع ) بـه مـالک اشـتـر توصیه می فرماید که برای گزینش فرماندهان لشکر اسلام بر ویژگی اصالت و شرافت در کتابهای فقهی نیز برای گزینش همسر به این ویژگی توجه شده است .
۲) ویژگی های نفسانی
خـانـواده بـرتـر از لحـاظ ویـژگـی‌هـای نـفـسـانـی ارکـان تشکیل دهنده آن برجستگی‌هایی دارد که برخی از آنها عبارت است از:
۱-۲ ) دین و ایمان
خـانـواده ای بـرتـر اسـت کـه هـر کدام از ارکان آن از ویژگی دین و ایمان و اعتقادات ناب برخوردار باشد. ترجمه آیه ۲۲۱ سوره بقره چنین است :
«زنـان مـشـرک را تـا ایـمان نیاورده اند، به زنی مگیرید و کنیز مومن بهتر از آزادزن مشرک اسـت هـرچـنـد زیـبایی او شما را به شگفت آورد و به مردان مشرک تا ایمان نیاورده اند زن مومن ندهید و برده مومن بهتر از آزادمرد مشرک است ، هرچند شما را به شگفت آورد.» ممکن است یکی از ارکان خانواده مانند مرد از این ویژگی برخوردار باشد، ولی همسر او از آن بـی بـهـره باشد. برای مثال قرآن کریم از همسر حضرت نوح و حضرت لوط یاد می کـنـد کـه تـحـت سـرپـرسـتـی آنـان بـودند. ولی عاری از ایمان بودند و از نظر مکتبی و فرهنگی خیانت کردند و به پیامبر خویش ایمان نیاوردند. قرآن این دو زن را الگوی مردم بد معرفی کرده ، می فرماید: «ضـَرَبَ اللَّهُ مـَثَلاً لِلَّذِینَ کَفَرُوا امْرَاءَهَ نُوحٍ وَامْرَاءَهَ لُوطٍ کَانَتَا تَحْتَ عَبْدَیْنِ مِنْ عِبَادِنَا صَالِحَیْنِ فَخَانَتَاهُمَا… ». (تحریم : ۱۰) گـاهـی نـیز ممکن است در خانواده ای زن دارای ویژگی دین و ایمان باشد و شوهرش از آن بی بهره باشد. مانند حضرت آسیه . قرآن کریم می فرماید: «وَضـَرَبَ اللّه مَثَلا لِلَّذینَ امَنوا امرَئهَ فرعَونَ اِذ قالَت رَبِّ ابن لی عِندکَ بیتا فِی الجَنّهِ و نَجِّنی مِن فرعونَ وَ عَمَله وَ نَجِّنی مِنَ القَوم الظّالمین ». (تحریم : ۱۱) در آموزه های اسلامی برای گزینش همسر شایسته بر ویژگی دین و ایمان بسیار تاکید شـده اسـت .
در مورد حضرت علی (ع ) و فاطمه (ع ) این گونه اسـت . اگـر ایـمـان جـن و انس را روی هم بگذارند به اندازه ایمان علی (ع ) نمی رسد. آن حـضـرت فرمود: اگر پرده را کنار هم فاطمه زهرا(ع ) نیز همانند شویش از مراتب بالای ایمان برخوردار بود. رسول خدا(ص ) درباره ایمان دخترش فرمود: همانا خداوند تمام وجود دخترم فاطمه را از ایمان و یقین لبریز کرده است .
۲ ـ ۲) علم و دانش
ارکـان تـشـکـیـل دهـنـده خـانـواده برتر از لحاظ علم و آگاهی، دارا و ثروتمند هستند. در این خـانـواده ، زن افـزون بـر اطـلاعـات و آگـاهـی‌هـای مـذهـبـی بـه عـنوان همسر، مادر، مدیر و کـدبـانوی خانه از آگاهیهای لازم زندگی برخوردار است . راه و رسم شوهرداری و خانه داری را به خوبی می داند و به وظایفی که شرع مقدس بردوش او نهاده ، واقف است و از لحـاظ رشـد عـقـلی و فـکـری بـه درجـه ای رسـیـده اسـت کـه نـیازی به امر و نهی ندارد. رسول خدا(ص ) می فرماید: بـهـتـریـن دخـتـران (بـرای ازدواج ) کـسـانـی انـد کـه از عقل و ادب برخوردارند و شما به امر ونهی او نیازی نمی یابی . مرد چنین خانواده ای نیز افزون بر اطلاعات دینی ، به عنوان مدیر و سرپرست خانواده ، شوهر و پدر از آگاهیهای لازم برخوردار است و به وظایفی که اسلام بر عهده اش نهاده ، به خوبی آشناست . یـکـی از مـشـکـلاتـی کـه اکـثـر خـانـواده هـای مـذهـبـی بـا آن مـواجـه انـد جهل و نادانی است . از این رو، در زندگی خانوادگی ناکام می مانند. روابط حاکم بر زن و شـوهـر بـا آمـوزه هـای اسـلامی انطباق ندارد. فضای خانه و خانواده و محیط نشو ونمای فرزندان در اثر جهالت و ناسازگاری با آموزه های اسلامی آفت زده شده است . فرزندان در چنین خانواده هایی لوس ، ترسو، حقیر و غیرمتکی به نفس و مانند آن بار می آیند.
۳ ـ ۲) معنویت
زن وشـوهـر در خـانـواده بـرتـر سـرشـار از مـعنویت اند. زندگی آنان صحنه ذکر و یاد خـداسـت . اهـل تـهـجـد و شـب زنده داری ، تلاوت قرآن ، دعا و مناجات ، راز ونیاز، توبه و اسـتـغـفار و مانند آن هستند. از حضیض دنیا و خواسته های ناچیز دنیوی فراتر رفته اند و مـرغ دلشـان بـه پـرواز درآمـده و اوج گـرفـتـه اسـت . دنـیـا و مال و ثروت ، جاه و مقام و شهرت و امثال این امور اعتباری سیرابشان نمی کند. پیوند آنها با یکدیگر ذره ای از معنویتشان نکاسته ، بلکه بر توفیقاتشان افزوده است ؛ چرا که زندگی زناشویی آنان به ارتباط آنها با خدا بیشتر مدد رسانده است .آیـا مـی شـود در این دنیای پرآشوب باانواع مشکلات خانواده ای را با این ویژگی یافت کـه در سـیـر مـلکـوتی و معنوی و عرفانی به پرواز درآمده و راه تعالی و ترقی را با سـرعـت طـی مـی کند، پیدا کرد؟ مثال این خانواده کدام است ؟ می گوییم بله ، شدنی است . مانند علی (ع ) و فاطمه (س ). مـعـنـویـت امیرمومنان که زبانزد خاص و عام است . خدا بر سراسر زندگی اش حکومت دارد. تن او در میان زمینیان ، ولی روحش با عرشیان دمخور است . در ارتباطش با خداوند سبحان آنـچـنان اوج می گیرد که از هوش می رود و ناظران می پندارند که او جان سپرده است . او روزی چندین بار اینگونه در ارتباطش با خدا مدهوش می شود. توصیف می کند: وقتی دخترم فاطمه در محراب عبادت قرار می گیرد، همچون ستاره ای برای ملائکه آسمان می درخشد و خداوند بزرگ به آنان می گوید: ای ملائکه من ! به بهترین بنده من فاطمه بـنـگـریـد، او در مقابل من ایستاده و از خوف من تمامی وجودش می لرزد و با تمامی حضور قلب خویش به در روایتی دیگر می فرماید: امـا دخـتـرم فـاطمه ، سیده زنان عالم از اولین و آخرین است و (در حالی که ) در عبادتگاهش (بـه نـمـاز) مـی ایـستد، هفتاد هزار فرشته از ملائکه مقرب بر او سلام و درود فرستاده و هـمانگونه که مریم را ندا کردند، می گویند: ای فاطمه خداوند تو را برگزید و مطهر و پاکیزه نمود و بر زنان عالم فاطمه (ع ) واله و شیدای خداوند برتر بود و چیزی جز جـذبـه هـای الهـی و نـظـر بـه ((وجـه الله )) راضـی اش نـمـی کـرد. رسـول خـدا(ص ) از فـاطـمـه اش پـرسـیـد: دخـتـرم ! هـم اکـنـون جبرئیل نزد من است و از جانب خدا پیام آورده که هرچه بخواهی تحقق می یابد. در پاسخ می گوید: لذتـی که از خدمت به خدا می برم مرا از هر خواهشی بازداشته است . حاجتی جز این ندارم که پیوسته ناظر جمال زیبا و والای خداوند کریم خانواده برتر از نظر اسلام خانوده ای اسـت کـه در ایـن سـمـت وسـو حـرکـت کـنـد و بـکـوشـد خـود را بـه ایـن قـله نـزدیـک سـازد. لااقـل ایـن اسـت کـه بـه نماز و روزه و سایر واجبات به عنوان نمادهای معنویت اهتمام ورزد. انـدیشه و افکار خود را متوجه ملکوت کند و غل و زنجیرهای دنیایی او را زمین گیر نسازد؛ به گونه ای که حالی برای ارتباط با معبود پیدا نکند.
۴ ـ ۲) تقوا
قـرآن کـریم ، تقوا را معیار برتری معرفی کرده و کسانی را که از خداپروای بیشتری دارند گرامی تر می شمارد. «اِنَّ اَکْرَمَکُمْ عِندَاللّهِ اَتْقیکُمْ» (حجرات :۱۳). بـر هـمـیـن اسـاس هـر خـانـواده ای کـه در رعـایـت تـقـوای الهـی پیشتازتر باشد از لحاظ الگـویی ، برتر شمرده می شود. در خانواده برتر زن و شوهر متقی و خداترس هستند. حد ومرزهای الهی را مراعات می کنند.
اسـلام در تـشـکـیل خانواده بر این ویژگی تاکید کرده است و مردی را شایسته همسری می دانـد کـه پـارسـا باشد و از گناهانی مانند زنا، شرابخواری و گناهان علنی دوری کند. شخصی درباره ازدواج دخترش با امام حسن مجتبی (ع ) مشورت کرد حضرت فرمود: دخـتـرت را به ازدواج مردی باتقوا درآور؛ چرا که او اگر دخترت را دوست بدارد، احترامش می گذارد و اگر به او علاقه نداشته باشد به او ستم نمی کند.
۵ ـ ۲ صبر و شکر
در خانواده برتر هیچ کدام از زن و شوهر در برابر سختیهای زندگی جزع و بی تابی نـمی کنند. آنها ناملایمات زندگی را هدیه های خدا بر خویش می شمارند، در وقت دارایی خدا را سپاس می گویند و هنگام نداری و فقر صبوری می کنند.
رسول خدا(ص ) می فرماید: روزی رسـول خـدا(ص ) بـه منزل دخترش فاطمه (ع ) آمد، او را دید که روی زمین نشسته ، بـا دسـتـی فـرزنـدش را در آغوش گرفته ، شیر می دهد و با دستی دیگر گندمها را با آسیاب دستی آرد می کند، اشک در چشمانش حلقه زد و فرمود: دخـتـرم ! تـلخـیـهـا و مشکلات دنیا را به یاد شیرینی و سعادت بهشت برخود گوارا ساز! حضرت فاطمه (ع ) در جواب پدر، مراتب سپاس خود را اینگونه اعلام کرد: فـاطـمـه زهـرا(ع ) تـمام مشکلات زندگی مشترک را به جان خریده و به آن راضی بود و هیچ وقت زبان به گله و شکایت نگشود. او به اینکه خداوند سبحان نعمتهای فراوانی به او ارزانـی داشـته ، شوهری همچون امام علی (ع ) نصیبش کرده ، فرزندانی همچون حسنین و زینبین به او داده است خدا را شکر می کرد.
۳) ویژگیهای رفتاری
خـانـواده بـرتر در منظر اسلام از لحاظ ویژگیهای رفتاری ارکان آن برجستگی‌هایی دارد که برخی از آنها عبارت است از:
۱ـ۳) مدیریت ایده آل
زن و شوهر در خانواده برتر به جهت برخورداری از سه ویژگی دانش ، مهارت و اخلاق ، خـانـه و خـانـواده را بـه بـهترین شکل ممکن اداره می کنند. در چنین خانواده ای ، مرد مدیری لایـق و کـاردان ، پـرتـلاش ، قـاطـع و جـدی درکـار اسـت . او هـزیـنـه زندگی را از طریق حـلال تـامـیـن مـی کـنـد. همسرداری او ایده آل است . مدیریت او بر مبنای تحکم و زورگویی نیست . حامی خانواده است و در ارشاد و هدایت و حمایت اعضای خانواده سنگ تمام می گذارد و آنـان را بـه سـوی مـعـنـویـات و سـعـادتـشـان سـوق می دهد. چنان که قرآن کریم درباره اسماعیل صادق الوعد می فرماید: «وَکانَ یَاءمُرُ اَهْلَهُ بِالصّلوهِ وَ الزَّکوه …» (نحل : ۹۰).
زن نیز در ایفای سه وظیفه اصلی ((شوهر داری ))، ((خانه داری )) و ((نقش مادری )) اسوه است . او در هر سه حوزه همچون شویش از دانش ، مهارت و اخلاق برخوردار است . بـی تـردید از جمله آسیب‌های جدی در بسیاری از خانواده ها این است که زن و شوهر قدرت مـدیریت ندارند و یا در مدیریت خانه و خانواده عاجزند. بنیان چنین خانواده هایی سست است و احـتـمـال نـزاع و کـشمکش و تزلزل در آن فراوان است . در این خانواده ها یا زن قربانی سوء مدیریت مرد قرار دارد و یا مرد از ناحیه سوء مدیریت زن در خانه آسیب جدی می بیند و یا فرزندان قربانی سوء مدیریت زن و شوهراند.
۲ـ۳) مناسبات در روابط اسلامی
در خـانـواده بـرتـر بـهـتـریـن نـوع مـنـاسـبات و روابط وجود دارد. برخی از ویژگیهای رفتاری زن و شوهر در خانواده برتر عبارت است از:
احـتـرام متقابل :
در خانواده برتر زن و شوهر شخصیت یکدیگر را گرامی می دارند، در ایـن خـانـواده به زن به عنوان رکنی از خانواده، بالاترین احترام نثارش می شود و مرد نیز به عنوان رکن دیگر از برترین جایگاه شخصیتی برخوردار است . در آموزه های اسلامی سفارش شده است ؛ هرکس زنی را به همسری می گیرد باید گرامی اش بـدارد و او را با اذیت و آزار و ستمگری‌هایش خرد نکند و شخصیت و کرامت انسانی او را ضـایـع نـسـازد. او باید محترم باشد و در خانه دلبری کند و مایه اذیت و آزار زبانی و مـانـنـد آن قـرار نـمـی دهد و در هرحال از او اطاعت می کند بسیار سعادتمند شمرده شده است .«سـَعیدَهٌ سَعیدَهٌ امرَاَهٌ تُکرِمُ زَوجها وَلا تُوذِیهِ وَ تُطیعُهُ فِی جَمیعِ» یکدیگر نمی‌گذارند و گـاه در اثر جهالت ویا غفلت در حضور فرزندان، یکدیگر رامورد تحقیر و اهانت قرار می دهند و هیبت و مهابت لازم را برای تربیت فرزندان از دست می دهند.
▪ خـوش اخـلاقـی :
در خـانـواده بـرتـر زن و شـوهـر بهترین مراتب خوش اخلاقی را به یـکـدیـگر نثار می کنند. آغوش گرم محبت آنها برای یکدیگر باز است . بارویی گشاده و لبی خندان یکدیگر را ملاقات می کنند. پاکیزه سخن می گویند و هرگز یکدیگر را مورد آزار و زبانی واهانت قرار نمی دهند. مرد، از بهترین مردان در ابراز محبت و لطف و خوش اخلاقی نسبت به همسر شمرده می شود. چـنـان‌کـه رسـول خـدا(ص ) خـانـواده بـرتر آنچنان متخلق به اخلاق الهی است که اقوام و خـویـشـان ، همسایگان ، دوستان و آشنایان و مجموعه های ایمانی از خوش اخلاقی و لطف و صفای آنان بهره مند می شوند و آنها را الگو قرار می دهند.
▪ رعـایـت حـقـوق یکدیگر:
در خانواده برتر نه مرد، زبان به شکایت می گشاید و از همسرش در پایمال کردن حقوق خویش و انجام وظیفه نکردن او گله می کند و نه زن . آنها به وظایف خویش به خوبی آشنا و به آن پایبند، هستند. زن و شوهر در چنین خانواده ای بـه تـقـسـیـم کـاری کـه رسـول اکرم (ص ) در زندگی مشترک علی (ع ) و فاطمه (ع ) صـورت داد، کـمـال رضـایـت را دارنـد و هـرکدام انجام وظیفه کردن در محدوده تعیین شده را برای خود کاری مقدس ، در ردیف جهاد در راه خدا می شمارند. رسـول خـدا(ص ) کـارها را میان علی (ع ) و فاطمه (ع ) تقسیم کرد و حدود وظایف هرکدام را مـشـخـص نمود و فرمود: کارهای خانه را فاطمه (ع ) انجام دهد و کارهای بیرونی بر عهده عـلی (ع ) بـاشـد.
فـاطـمـه (ع ) مـی گـویـد: خـدا مـی دانـد کـه مـن چـقـدر از ایـن مـطـلب خـوشـحـال شـدم کـه کـارهـای بـیـرون خانه بر عهده من می دانست و همواره به تمام وظایف هـمـسـری خـود عـمـل می کرد، از پاکیزگی و ساده پوشی ، آرایش و عطر زدن گرفته تا کـارهـای مـنزل و آرد کردن و نان پختن و تا قناعت به یک زندگی ساده و بی آلایش دلارام شوهر و مایه آرامش خاطر او بودن و ایثار مال و جان خود برای همسر.
حـضـرت عـلی (ع ) مـی فرماید: به خدا سوگند هرگز فاطمه را به خشم نیاوردم و او را بر کاری مجبور نساختم تا به دیدار خدای بزرگ شتافت. او نیز هرگز مرا ناراحت نکرد و فرمانم را زیرپا نگذاشت.
حریم داری و عـفاف : زن و شوهر در خانواده برتر به شدت به موازین شرعی پایبند هستند و بـه مـسـائل مـحـرم و نامحرم ، حفظ ناموس ، عفت و پاکدامنی و عدم اختلاط با نامحرمان فوق العـاده اهـمـیـت می دهند. مرد در چنین خانواده ای عفیف است و چشم خویش از ناموس دیگران فرو مـی‌پـوشـد و خـواسـتـه هـای غـریـزی خـود را در مـحـدوده ای کـه خـداونـد بـرایـش حـلال کـرده ، منحصر می سازد. زن نیز خود را برای شوهرش ارزانی می کند و در غیاب او از خـویـشـتـن چـون درّی در صـدف پاسداری می دهد و از نامحرمان حفظ می کند.
دیدگاه زن اسـوه در خـانـواده بـرتـر ایـن اسـت که در غیرضرورت بهترین چیز برای او این است که ((خـَیـرٌ خـانـواده ای که به این ویژگی پایبند نیست و به محرم و نامحرم و حفظ حجاب و عفاف اهمیت نمی دهد، آفت زده است . بسیاری از نابسامانی‌های اجتماعی از همین ناحیه صورت مـی گـیـرد کـه زن و مرد حریم خود را نمی شناسند و به موازین شرع مقدس بی اعتنایی نشان می دهند وگرنه هرگز اسلام با حضور زن در صحنه اجتماع مخالف نیست . اسلام با بی حجابی ، بی عفتی ، اختلاط زن و مرد مخالف است .
تـحـمـل یـکـدیـگر: در خانواده برتر، زن و شوهر ایمان خود را در پرتو صبر و تـحـمل بر شداید و گرفتاریها، فقر و تنگدستی و دیگر سختیها و همچنین شکرگزاری از خداوند در برابر نعمتهای او کامل می کنند و این سخن پیغمبر اکرم (ص ) را شعار صبر و نیمه ای دیگر در سپاسگزاری .
در آمـوزه هـای اسلامی برای مردی که در برابر کژی‌های اخلاقی همسرش صبوری کرده ، بـرای خـدا تـحـملش می کند پاداش شاکران در نظر گرفته شده است ((مَنْ صَبَرَ عَلی خُلْقِ امرَاَهٍ سَیّئهِ الْخُلقِ وَاحْتَسَبَ فی ذَلِکَ الاَجْرَ اَعْطاهُ اللّهُ ثَوَابَ الشّاکِرینَ فِی» (زنی هم که بر بداخلاقی شوهرش صبر می کند پاداشی همچون آسیه به او داده می‌شود «مَن صـَبـَرَتْ عـَلی سـُوءِ خـُلق زَوجِهَا»،
همکاری دو جانبه : از دیگر ویژگیهای رفتاری خـانـواده بـرتـر، هـمـکـاری شایسته با یکدیگر در زندگی است . این که اعضای خانواده خود را در برابر خداوند مسئول می دانند و تمام تلاششان در زندگی این است که رضـایـت خـدا را جـلب کـنـنـد. چنان که در زندگی حضرت علی (ع ) و فاطمه (ع ) قضیه این گونه بود. روزی رسول خدا(ص ) از علی (ع ) پرسید: همسرت را چگونه یافتی ؟ گفت : خـوب یـاوری بـرای اطـاعـت بـهترین نوع همکاری این است که زن از لحاظ معنوی و روحی شوهرش را تدارک کند و او را برای حضور در اجتماع تقویت نماید و مرد نیز او را در مسیر بـنـدگـی خـدا دسـتـگـیـری کـنـد. از او مـراقـبت و محافظت نماید و خویشتن را در برابر او مسئول بداند.
۳ ـ ۳) شیوه زندگی
خانواده برتر در زندگی دارای سبک و شیوه ای ممتاز از دیگران است . اعضای خانواده اهـل کـار و تلاش اند و برای آبادانی دنیا از هیچ کوششی دریغ نمی ورزند، ولی تمام جهت گیری های زندگی آنان به سمت و سوی زهد و ساده زیستی است ؛ از دنیا به قدر کفاف و نیاز برداشت می کنند. در زندگی آنها اثری از اسراف و ریخت و پاش دیده نمی شود. خـانـواده بـرتر در شیوه زندگی خود حد و اندازه را نگه می دارند، نعمتهای الهی را بی حـسـاب و کـتـاب مـصرف نمی کنند و آنها را ضایع نمی سازند. در زندگی آنها اثری از تجملات و تشریفات وجود ندارد. آنها کرامت انسانی خود را ارزشمندتر از آن می دانند که اسـیـر زرق و بـرق و تـجملات دنیا شوند. نه اینکه نتوانند از امکانات دنیوی برخوردار باشند، بلکه دارایی و ناداری، هیچ تغییری در شیوه زندگی آنها ندارد.
سخن امیرمومنان (ع ) در این باره چنین است که می فرماید: اگـر بـخـواهـم غـذای خـویش را از عسل مصفی و مغز گندم و لباسم را از ابریشم و حریر قـرار دهـم ، قـدرت دارم ، ولی هـیهات که نفس بر من پیروز شود.
در خانواده برتر چیزی جز خدا، زن و شـوهـر را راضـی نمی کند. از این رو، تمام جهت گیری‌های زندگی آنها برای جلب رضـایـت خـداوند است و گزینش شیوه زاهدانه در زندگی نیز به همین منظور است .
۴ـ۳) تربیت نسل صالح
فـرزنـدان خـانـواده بـرتـر، نـمـونـه کـامـلی از تـربیت شدگان مکتبی اند. بهترین شیوه تـربـیـتـی را در خـانواده برتر می توان سراغ گرفت . فرزندان در چنین خانواده ای از اوان کـودکـی، تـربـیت دینی و اخلاقی می‌شوند. راه و رسم خوب زیستن را می آموزند. با شـخـصـیـت و عزتمند بار می آیند و انسانی صالح می شوند و قدم به عرصه اجتماع می گذارند و منشا آثار و برکات فراوان می شوند. تـربـیـت دو رکن دارد: نخست عشق و عاطفه و دیگری علم و آگاهی و زن و شوهر در خانواده بـرتـر از هـر دو رکـن برخوردارند؛ آنها از جهت عشق و محبت به فرزند و علاقه مندی به سرنوشت او ثروتمند هستند و از لحاظ علم و دانش از بالاترین اطلاعات برخوردارند.
می دانـنـد کـه کـودک از نـظـر روانی چه خواسته هایی دارد و چگونه باید به خواسته هایش پـاسـخ داد. مـی‌دانند چگونه باید به کودک ابراز محبت کرد و چه مقدار باید به او محبت شـود کـه لوس بـار نـیـایـد. کـودک در خـانـواده برتر مورد تکریم قرار می گیرد و با شـخـصـیـت بـار مـی آیـد. بـه سـوالات او بـه صـورت مـنـطـقـی ، مـسـتـدل و مـتـنـاسب با میزان درک و فهم او پاسخ داده می شود. او در چنین خانواده ای شجاع بار می آید، چرا که زن و شوهر هرگز کودکشان را از موهومات نمی ترسانند.
کانون همبستگی خاندان